Bồi thường thiệt hại là trách nhiệm của người có hành vi trái pháp luật, phát sinh khi hành vi đó gây thiệt hại cho chủ thể khác. Có nhiều loại thiệt hại, về sức khỏe, về tính mạng, về tài sản, về tinh thần. Trong nhiều trường hợp, thiệt hại về tinh thần là khá lớn và khó xác định. Tuy nhiên, pháp luật vẫn có quy định về nguyên tắc cơ bản để đảm bảo quyền lợi của chủ thể bị thiệt hại về tinh thần.
Bồi thường thiệt hại về tinh thần là gì?
Bồi thường tổn thất về tinh thần (hay còn gọi là bù đắp tổn thất về tinh thần) là dạng bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng do bị xâm phạm về tính mạng, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm, uy tín dẫn tới ảnh hưởng về tâm lý, tinh thần của cá nhân.
Thiệt hại về tinh thần thường là những tổn thất về tinh thần mà chính người bị thiệt hại hoặc người thân thích gần gũi nhất của nạn nhân phải chịu đau thương, buồn phiền, mất mát về tình cảm, bị giảm sút hoặc mất uy tín, bị xa lánh, bị hiểu nhầm.
Bồi thường thiệt hại tinh thần là tổn thất về danh dự, uy tín, nhân phẩm hoặc suy sụp về tâm lý, tình cảm của cá nhân.
Khác với thiệt hại về vật chất, thiệt hại về tinh thần không có tiêu chí chung để xác định cho mọi cá nhân bởi điều kiện, hoàn cảnh của từng cá nhân là khác nhau, mức độ ảnh hưởng tâm lý, tình cảm của cá nhân trong những trường hợp khác nhau cũng là khác nhau.
Khi nào được xác định là thiệt hại về tinh thần?
Theo quy định tại Điều 590, Điều 591, Điều 592 Bộ luật dân sự năm 2015 thì thiệt hại về tinh thần được xác định khi có phát sinh các thiệt hại sau đây:
- Thiệt hại do tính mạng bị xâm phạm;
- Thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm;
- Thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm.
Như vậy, có thể thấy, thiệt hại về tinh thần không đương nhiên phát sinh.
Trên thực tế, xuất phát từ chính thiệt hại về tính mạng, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm mà người bị thiệt hại hoặc người thân thích gần gũi nhất của nạn nhân phải chịu đau thương, buồn phiền, mất mát về tình cảm, bị giảm sút hoặc mất uy tín, bị xa lánh, bị hiểu nhầm,…
Khoản bù đắp tổn thất về tinh thần nêu trên là rất cần thiết để những chủ thể bị ảnh hưởng từ thiệt hại do hành vi trái pháp luật gây ra có thể ổn định tâm lý và cuộc sống của mình.
Mức bồi thường thiệt hại về tinh thần
Mức bồi thường thiệt hại về tinh thần trong trường hợp phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại theo quy định của Bộ luật dân sự năm 2015 là do các bên tự do thỏa thuận. Điều này để đảm bảo nguyên tắc tự định đoạt của đương sự trong quan hệ dân sự.
Trường hợp không thỏa thuận được thì mức bồi thường thiệt hại về tinh thần trong từng trường hợp được xác định như sau:
- Bồi thường thiệt hại về tinh thần trong trường hợp sức khỏe bị xâm phạm được xác định theo khoản 2 Điều 590 Bộ luật dân sự năm 2015.
Nếu không thỏa thuận được thì mức tối đa cho một người có sức khỏe bị xâm phạm không quá năm mươi lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định.
Mức lương cơ sở do nhà nước quy định hiện hành là 1.490.000 đồng. Vậy nên mức bồi thường thiệt hại về tinh thần nếu Tòa án quyết định sẽ không quá 74.500.000 đồng.
- Bồi thường thiệt hại về tinh thần trong trường hợp tính mạng bị xâm phạm được xác định theo khoản 2 Điều 591 Bộ luật dân sự năm 2015.
Nếu không thỏa thuận được thì mức bồi thường thiệt hại tinh thần được xác định mức tối đa cho một người có tính mạng bị xâm phạm không quá một trăm lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định.
Tương ứng mức bồi thường tối đa hiện tại là 149.000.000 đồng.
Đây là khoản tiền để bù đắp tổn thất về tinh thần cho những người thân thích thuộc hàng thừa kế thứ nhất của người bị thiệt hại.
Nếu không có những người này thì người mà người bị thiệt hại đã trực tiếp nuôi dưỡng, người đã trực tiếp nuôi dưỡng người bị thiệt hại được hưởng khoản tiền này.
- Bồi thường thiệt hại về tinh thần trong trường hợp danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm được xác định theo quy định tại khoản 2 Điều 592 Bộ luật dân sự năm 2015.
Nếu không thỏa thuận được thì mức tối đa cho một người có danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm không quá mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định.
Trên đây là tư vấn của Luật Đại Đông Á về: “Quy Định Bồi Thường Thiệt Hại Về Tinh Thần” theo quy định pháp luật mới nhất. Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác; vui lòng liên hệ ngay Luật sư tư vấn miễn phí. Luật sư chuyên nghiệp, tư vấn miễn phí – 0941.776.999 hoặc 0888.695.000
