Ngày nay, trong quá trình hoạt động, để đem lại hiệu quả kinh doanh cao hơn, thương nhân thường sử dụng các dịch vụ trung gian thương mại, đặc biệt khi mở rộng kinh doanh đến thị trường mới. Một trong những hình thức của hoạt động đại lý thương mại được nhiều doanh nghiệp ưa chuộng đó là đại lý độc quyền.
1) Khái niệm
Theo quy định tại Điều 169 Luật Thương mại 2005, đại lý độc quyền là hình thức đại lý mà tại một khu vực địa lý nhất định bên giao đại lý chỉ giao cho một đại lý mua, bán một hoặc một số mặt hàng hoặc cung ứng một hoặc một số loại dịch vụ nhất định.
Pháp luật hiện hành không đưa ra cụ thể định nghĩa về hợp đồng đại lý độc quyền. Tuy nhiên, căn cứ vào khái niệm hợp đồng dân sự, khái niệm đại lý thương mại tại Điều 166 và khái niệm đại lý độc quyền tại Điều 169 Luật thương mại 2005 có thể hiểu:
Hợp đồng đại lý độc quyền là sự thoả thuận giữa bên giao đại lý và bên đại lý, theo đó bên giao đại lý có nghĩa vụ chỉ giao cho một đại lý mua, bán một hoặc một số mặt hàng hoặc cung ứng một hoặc một số loại dịch vụ nhất định tại một khu vực địa lý nhất định, bên đại lý có nghĩa vụ nhân danh chính mình mua, bán hàng hoá hoặc cung ứng dịch vụ của bên giao đại lý cho khách hàng để hưởng thù lao.
2) Đặc điểm
Thứ nhất, về chủ thể tham gia quan hệ hợp đồng đại lý độc quyền
Quan hệ hợp đồng đại lý độc quyền là một loại quan hệ hợp đồng đại lý thương mại. Do đó, trong quan hệ hợp đồng đại lý độc quyền, bên giao đại lý và bên đại lý đều phải là thương nhân, có thể là thương nhân Việt Nam hoặc thương nhân nước ngoài.
– Bên đại lý độc quyền là thương nhân duy nhất trong phạm vi một khu vực địa lý nhất định được nhận hàng hoá để làm đại lý bán, nhận tiền mua hàng để làm đại lý mua hoặc là bên nhận uỷ quyền cung ứng dịch vụ cho bên giao đại lý. Đối với bên nhận làm đại lý độc quyền thì việc được là người duy nhất mua, bán hàng hoá hay cung ứng dịch vụ trong một phạm vi địa lý nhất định sẽ tạo cho họ không gian hoạt động mà không bị đại lý khác của cùng bên giao đại lý cạnh tranh, giúp họ dễ dàng hơn trong việc thực hiện nhiệm vụ phân phối hàng hoá, dịch vụ cho bên giao đại lý để hưởng thù lao.
– Bên đại lý nhân danh chính mình giao dịch với khách hàng để mua bán hàng hoá hay cung ứng dịch vụ thương mại cho bên giao đại lý và được hưởng thù lao khi thực hiện dịch vụ này.
– Bên giao đại lý không chỉ có được mạng lưới phân phối hàng hoá, dịch vụ của mình đến với khách hàng mà còn tránh được sự cạnh tranh giữa các đại lý của mình.
Thứ hai, về đối tượng của hợp đồng đại lý độc quyền
Đối tượng của hợp đồng đại lý độc quyền chính là công việc mua, bán hàng hoá hoặc cung ứng dịch vụ mà bên đại lý độc quyền phải thực hiện cho bên giao đại lý để được hưởng thù lao. Hàng hoá được thoả thuận mua bán, dịch vụ được thoả thuận cung ứng trong hợp đồng đại lý độc quyền phải là những hàng hoá được phép lưu thông, dịch vụ được phép thực hiện theo quy định của pháp luật mà bên giao đại lý được phép kinh doanh theo giấy chứng nhận đăng kí kinh doanh của mình.
Thứ ba, tính độc quyền trong quan hệ đại lý độc quyền
Tính độc quyền chính là đặc trưng để phân biệt quan hệ đại lý độc quyền với các quan hệ đại lý khác. Tính độc quyền của hình thức đại lý độc quyền thể hiện ở việc trong một khu vực địa lý nhất định, bên giao đại lý cam kết chỉ giao cho một đại lý duy nhất (đại lý độc quyền) thực hiện việc mua, bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ của mình. Khu vực địa lý nhất định này sẽ do các bên tự xác định, có thể là trong phạm vi của một huyện, một tỉnh, một thành phố hoặc một nước.
Thứ tư, về hình thức của hợp đồng đại lý độc quyền
Là một hình thức của đại lý thương mại, do đó, hợp đồng đại lý độc quyền cũng phải được lập thành văn bản hoặc các hình thức khác có giá trị pháp lý tương đương
Thứ năm, về nội dung của hợp đồng đại lý độc quyền
Các bên giao kết hợp đồng được tự do thoả thuận các điều khoản của hợp đồng theo ý chí của mình và những thoả thuận này trừ trường hợp những thoả thuận đó trái quy định của pháp luật hiện hành.
Trên đây là toàn bộ tư vấn Luật Đại Đông Á về “tìm hiểu về hợp đồng đại lý độc quyền”. Mọi vướng mắc xin liên hệ qua SĐT/Zalo 0941.776.999 – 0888.695.000 để được tư vấn và hỗ trợ
Hương Trinh
